Tarihten Bugüne Türkiye’de Örgütlenme Sorunu ve Gürcü Medyası
Birinci Dönem
1908 da İstanbulda bir Gürcü Derneği kurulduğunu bilen varmı?
Aynı yıl İstanbul da, Şişli de bir Gürcü Okulu açıldığını ve Patara kartuli anbanı okuma kitabı yayınlandığını.
Yok, şaşırmayın, bu bilgiyi hala bilmeyen pek çok Gürcü Türkiyede de var.
Anadoluda ve İstanbulda çok uzun zamandır bir gürcü varlığı olduğunu bir gerçek.
Evet, Osmanlının 2. Meşrutiyet döneminde, 1908 de İstanbul da Hiristiyan Gürcüler tarafından başlatılan Gürcü Kültürel Otonomi aktivizmine Müslüman Gürcüler de ilgi gösterir, destek verir. Ama 1. Büyük savaş ile birlikte bu çabalar kesintiye uğrar.
Ardından Sovyet devrimi ile birlikte bağımsızlığına kavuşan yeni Gürcistan’ın Kızılordu marifeti ile ilhak edilmesi, Osmanlının yerine yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması ve giderek zamanın ruhuna uygun bir şekilde panatik milliyetçiliğin hakim olması ile başlayan asimilasyonist kıyım politikalar İstanbul Gürcülerin in bu çabaları da kesintiye uğrar. Tarihin tozlu sayfalarında unutulur gider.
İkinici Dönem
1961 Anayasası ile Türkiye nispeten daha demokratik bir sürece girer. 1968 de Gürcistan kitabı yayınlanır. Bu kitapta Gürcü tarihi ve alfabesinden bahsedilir. Kitap Gürcüler arasında büyük ilgi uyandırır. Ahmet Özkan Melaşvili ve arkadaşlarının çabaları ile Gürcü dili ve tarihine ilgi yeniden gelişmeye başlar.
Bir süre sonra 1977 de Çveneburi dergisi yayınlanır.
Ahmet Özkan Melaşvili ve arkadaşları tarafından bütün hazırlıkları Türkiye’de yapılan Çveneburi Dergi Şanver Akın liderliğinde ilk bir kaç sayısı İsveç’te basılır. Dergi daha sonra İstanbul da yayınlanır. Çveneburi gurubunun başlıca liderlerinden olan Ahmet Özkan Melaşvili in 1980 de Bursa da öldürülmesi ve ardında bir askeri darbe ile kurulan Cunta hükümeti ile Gürcü aktivizmi tekrar sessizliğe gömülür.
8 yıl aradan sonra tekrar Çveneburi bir süre yayınlanmaya devam eder. Ardından Mamuli isimli bir kültür sanat dergisi de yayınlanır. Son olarak yayınlanan Pirosmani adlı derginin de ömrü uzun olmaz.
Üçüncü ve Devam eden Dönem
Bu dönem aslında 2000 de başlar.
Türkiye’deki demokratikleşme çabaları Avrupa birliği ile kurulan ilişkiler ağır asimilasyonist baskıcı politikaların nispeten terk edilmesi ile sonuçlanır. Anadil ve Dernekler üzerinde kısıtlamalar gevşetir.
Bunun sonucunda bugün İstanbul başta olmak üzere Marmara ve karadeniz bölgelerinden 15- 20 civarında Gürcü Kültür derneği aktif faaliyet göstermektedir. Bunlar başta anadil kursları olmak üzere, folklor kursları, konferanslar ve çeşitli konularda festivaller düzenlemektedirler.
İzmir’den Artvin e, Balıkesir den Sinop a, İstanbul ve Sakarya’dan Karadeniz’e uzanan geniş bir alanda Gürcü Kültür aktivitesi 10 binleri harekete geçirecek bir potansiyele ulaşmış durumdadır.
( Ara Not: Bu ayni zamanda yakın komşu ve müttefik olan Gürcistan ve Türkiye hükümetleri içinde ilham kaynağı olan bir durumdur. Halklarımızın arasındaki bu kültürle hareketlilik yeni ilişki biçimine evrilmektedir. Artık Gürcülerin festivallerine, konserlerine çok sayıda gürcü olmayan vatandaşlarımızdan katılım göstermektedir.)
İletişim ve teknoloji çağındayız.
Bugün Türkiye’de Çveneburi Net. gurcu.org. gdd.org. tetripiala.wordpress.com gibi farklı internet yayınlarımız var.
Gürcü kültür aktivizmi içindeki her dernek ve her bir üyenin bir sosyal medya hesabı var. Derneklerimiz kendi faliyetleini, etkinliklerini kendi üyelerine bu medya aracılığı ile ulaştırılan, üyelerimizden kendi kültürel katılımlarını gruplarında paylaşıyorlar. Bunların her biri kendi başına bir değerdir, her biri kendi özgün pozisyonu doğrultusunda yayın yapmaktadır.
Oysa sorun tamda şimdi genel bir Gürcü pozisyonu kurma zamanı.
Gelişmeler göstermiştir ki daha kapsayıcı ve genel bir bir Gürcü Medya Gurubu gereklidir.
Bu düşünceden hareketle biz 2019 yılı sonunda geneli kapsayan iki dilde, Gürcü kültür, sanat, edebiyat, siyaset ve heberi için ‘’Gürcü Haber Ajansı’’ oluşturduk. Ve sonuçta Gürcüce ve Türkçe olarak www. gurcuhaber.com her gün yayın yapmaya başladı. Ve tabiki bugün de yayındayız. Evet.
www.gurcuhaber.com Türkiye’nin Gürcü Haber Sitesi
Bugün Türkiye’den Gürcistan’a, Avrupa’dan Amerika’ya kadar geniş bir yelpazede bizi izleyen takipçilerimiz var.
Tabiki çok yetersiz. Maddi olarak ve donanımlı muhabir kadro / yazar bakımından zayıf durumdayız. Ancak bu durumu değiştirecek bir potansiyelimiz var. İnternet gazeteciliği den televizyon yayıncılığına geçmek için çalışmaya devam ediyoruz.
Fehmi Uzal Ustiaşvili
